دانشنامه رویت هلال ایران خوش آمدید
مقارنه ماه شوال ۱۴۳۵ در ساعت ۳ و ۱۱ دقیقه و ۴۸ ثانيه (به وقت رسمی ایران) روز يکشنبه ۵ امرداد ۱۳۹۳ اتفاق خواهد افتاد. تا غروب این روز در مرکز ایران، هلال کمتر از ۱۷ ساعت سن و کمتر از ۳ دقیقه مکث خواهد داشت. با وجود جدایی زاويه ای نزديک به ۹ درجه، به دلیل قرار گرفتن هلال در افق، نمی توان آنرا در شامگاه حتی با بزرگترین تلسکوپ ها مشاهده کرد. اما تجربه چند گزارش رویت هلال روزگاهی مشابه در ۲۹ رمضان سال قبل باعث شده تا امیدی برای دیدن هلال قبل از غروب خورشید وجود داشته باشد. البته دیده شدن چنین هلالی قبل از غروب خورشید برای اثبات اول ماه نیاز به پشتوانه فقهی دارد که از حوصله بحث علمی ما در اینجا خارج است. لذا در اینجا بحث هایی بر روی امکان دیدن این هلال خواهیم داشت و تعیین روز اول شوال پس از اعلام رسمی دفتر مقام معظم رهبری صورت می گيرد:
۱- وضعيت رويت پذيری هلال شامگاهی برای روز يکشنبه ۵ مرداد (۲۹ رمضان):
با توجه به نقشه زیر، این هلال در شامگاه فقط در جزیره ماداگاسکار (با تلسکوپ)، کشورهای زیمباوه، افریقای جنوبی و امریکای مرکزی، با دوربين قوی
قابل رويت است. همچنين امکان رويت هلال با چشم غير مسلح درکلیه کشورهای امریکای جنوبی، به سادگی امکان پذير است. در شمال و شمال شرق کشور ایران، هلال زودتر از خورشيد غروب می کند. در مکه، ماه ۱۱ دقیقه مکث داشته بر طبق تقویم ام القری، روز ۲شنبه ۶ امرداد، اول ماه خواهد بود.
شکل۱: نقشه خطوط رويت پذيری هلال شامگاهی شوال در غروب روز يکشنبه ۵ مرداد بر طبق معيار رصدخانه افريقای جنوبی
۲- وضعيت رويت پذيری هلال روزگاهی برای روز يکشنبه ۵ امرداد (۲۹ رمضان):
با توجه به نقشه زیر و محاسبات مدل مثلثی، امکان دیدن این هلال از زمان هم ارتفاعی (حدود ساعت ۱۴) تا ساعت ۱۷ در شهرهای مختلف با تلسکوپ های بزرگتر از ۸ اینچ اينه و شكستي ۱۲۰ ميليمتري به بالا لامکان پذیر است. البته رويت هلال در مناطق شمالغربی آسان تر و با تلسکوپ هاي ياد شده رويت هلال امكان بيشتري را خواهد داشت.
شکل۲: نقشه خطوط رويت پذيری هلال روزگاهی شوال ۱۴۳۵ در روز يکشنبه ۵ مرداد ۱۳۹۳ با مدل مثلثی
البته دیدن این هلال نيازمند به تجربه بالا رصدگر، آسماني صاف و تمیز بدون غبار – رطوبت وهمچنين داشتن فيلتر مناسب جهت حفاظت از امواج مخرب خورشيد ميباشد. برای اینکه با شرایط سخت این رصد بیشتر آشنا شویم، به بازبینی رصدهای مشابه انجام شده می پردازيم. اگر چه رصدهای قبل از ساعت ۱۷، منجر به جدایی کمتر از ۸ درجه است اما ارتفاع بالای هلال نباید ما را از دیدن چنین هلالی نا امید کند. بر اساس تجربه رصدهای سال قبل، توصیه ما این است که هلال را بعد از ساعت ۱۷ رصد نمود.
وضعيت رويت هلال ماه در غروب روز دوشنبه ۶ امرداد ( ۳۰ رمضان )
-۱ هلال ماه شوال در تمام مناطق كشور ايالات متحده امريكا كشور كانادا به جز شمال ان ، امريكاي مركزي و جنوبي با چشم غير مسلح و در مناطق شمالي امريكاي شمالي با ابزار قابل رويت ميباشد.
-۲ هلال ماه شوال در تمام منطقه قاره افريقا با چشم غير مسلح قابل رويت است.
-۳ اين هلال در غروب روز دوشنبه در نواحي جنوبي قاره اروپا با چشم غير مسلح و در نواحي مركزي اين قاره با ابزار اپتيكي متوسط و در نواحي شمالي اين كشور مانند كشور انگليس و… با ابزار بسيار قوي قابل رويت ميباشد.
۴- در قاره اسيا هلال ماه شوال به سه بخش با چشم غير مسلح – مسلح و غير قابل رويت تقسيم ميگردد به عنوان مثال اين هلال در كشورهاي – چين – تركمنستان – ازبكستان – تاجيكستان – شمال افغانستان – ارمنستان – اذربايجان – تركيه شمال عراق – سوريه با ابزار اپتيكي قابل رويت خواهد بود و در كشورهاي كويت – اردن – قطر – بحرين – يمن -عربستان – امارات – عمان – پاكستان – جنوب و مركز هند با چشم غير مسلح قابل رويت ميگردد ، همچنين هلال ماه شوال در خاور دور در كشورهاي مالزي – اندونزي – فيليپين با چشم غير مسلح و در كشور زاپن با ابزار قابل رويت خواهد بود.به طور كلي اين هلال در عرضهاي شمالي بيش از ۵۵ درجه در اسيا قابل رويت نخواهد بود.
۵- هلال ماه شوال در تمام پهنه قاره اقيانوسيه با چشم غير مسلح رويت خواهد شد.
وضعيت رويت هلال ماه شوال در ايران :
هلال ماه شوال در مناطق مركزي و جنوبي ايران با چشم غير مسلح و در مناطق شمالي كشور با ابزار اپتيكي معمولي در غروب روز دوشنبه ۳۰ رمضان المبارك ديده خواهد شد .
اين هلال داراي فاز ( بخش درحشندگي ) بسيار خوبي است اما به علت داشتن عرض دايره البروجي منفي و قرار داشتن در اوج مداري خويش در هنگام غروب خورشيد ارتفاع كمي از افق خواهد داشت همين امر باعث ان خواهد شد تا هلال ماه در نواحي شمالي رويتش با چشم غير مسلح بسيار ضعيف يا غير ممكن باشد اما در مناطق جنوبي كشور ارتفاع هلال ماه در زمان غروب خورشيد بيشتر شده و هلال ماه را مي توان با چشم غير مسلح رويت كرد.
۳- وضعيت رويت پذيری هلال صبحگاهی روز شنبه ۴ امرداد (۲۸ رمضان):
علاقه مندان و شکارچيان رصدهای روزگاهی، باید تمرین مهمی که برای روز شنبه ۴ امرداد می باشد را در دستور کار خود قرار دهند و برای آن برنامه ریزی دقیقی را از پیش داشته باشند. هلال صبحگاهی رمضان را می توان با تلسکوپ های بزرگتر از ۳ اینچ در مرکز ایران مشاهده کرد (با استفاده از نقشه راهنما در شکل ۳ برای دیگر مناطق مقایسه کنید). این هلال را می توان با کمک سیاره عطارد راحت تر رصد کرد. توصیه می شود هلال را بعد از دیدن تعقیب کنید تا خورشید طلوع کند و شفافیت تصویر هلال را در ارتفاع گرفتن از افق مقایسه و تجربه کنید. اگر بتوان این هلال را تا ساعت ۸ صبح تعقیب نمود و بدون هیچ مشکلی مشاهده کرد، جای امیدواری است که بتوان هلال روز بعد را هم با شرایطی که گفته شد، دید. امیدواریم این تجربه برای دیدن هلال روز یکشنبه بتواند برای علاقه مندان مفید باشد.
شکل۳: نقشه رويت پذيری هلال صبحگاهی رمضان ۱۴۳۵ در تاریخ ۴ امرداد ۱۳۹۳با مدل مثلثی
با آرزوي داشتن آسماني بدون ابر و غبار و موفقيت براي تمام رصدگران هلال
سيد قاسم رستمی و سید محسن قاضی میرسعید
۱-۵-۱۳۹۳- تهران
منبع :سایت هلال ماه
